Η κληρονομικότητα στην εραλδική

Σημαία με τον θυρεό του εγγονού
(πρώτου γιού του πρώτου γιου)

Ηδιαδοχή και η κληρονομικότητα καθώς επίσης και οι οικογενειακές σχέσεις των μελών ενός οίκου είναι πληροφορίες που μπορούμε να «αναγνώσουμε» μέσα από έναν θυρεό. Η μελέτη γνωστών θυρών μπορούν να μας «δείξουν» την καταγωγή του φορέα.

Παραδοσιακά τον θυρεό του οίκου έφεραν τα πρεσβύτερα μέλη μιας οικογένειας. Συνήθως άντρας και σε ορισμένες περιπτώσεις και γυναίκα. Τα υπόλοιπα μέλη έφεραν τον θυρεό με την προσθήκη συγκεκριμένων συμβόλων, τα οποία απεικόνιζαν την σειρά διαδοχής στην κεφαλή του οίκου. Με τον θάνατο του πρεσβύτερου αρσενικού μέλους της οικογένειας, τον θυρεό κληρονομούσε ο αμέσως επόμενος στην οικογενειακή τάξη. Τότε μπορούσε να αφαιρέσει από τον θυρεό του τα σύμβολα διαδοχής καθώς ήταν πλέον ο αρχηγός και ο φορέας του θυρεού.


Αν και συνήθως αυτός ήταν ο μεγαλύτερος γιός, σε αρκετές περιπτώσεις όπου ο φορέας ήταν άκληρος, ο θυρεός πέρναγε σε κάποιον κληρονόμο της ακίνητης περιουσίας του, ένα ανιψιό για παράδειγμα. Μαζί λοιπόν με τα φέουδα -κτήματα ή και ολόκληρες περιοχές- κληρονομούσε και τον θυρεό ως ένδειξη αξιώσεων στα εν λόγο φέουδα. Επίσης σε αρκετές περιπτώσεις που ο φορέας είχε μόνο κόρες κληρονόμος είτε γίνονταν η κόρη είτε ο γαμπρός του. Ο δε γαμπρός προκειμένου να κάνει σαφές ότι διεκδικούσε πλέον τους τίτλους και την περιουσία του πεθερού, συνδύαζε συνήθως τον θυρεό του, με αυτόν της συζύγου του. Τέλος και σε ειδικές περιπτώσεις, ο γαμπρός, αν οι τίτλοι και οι αξιώσεις ήταν σπουδαιότερες από τις δικές του, κράταγε αυτούσιο τον θυρεό του πεθερού του.

Το σύστημα συμβόλων για την απεικόνιση της σειράς διαδοχής ονομάζεται «Cadency» και διαφέρει στην εφαρμογή του από χώρα σε χώρα. Εδώ θα δούμε κυρίως το Αγγλικό σύστημα και μερικά παραδείγματα εφαρμογής.

Τα σύμβολα.
1. Για τον πρωτότοκο γιο έχουμε την ετικέτα. Μία οριζόντια λωρίδα με τρείς κάθετες από αυτή λωρίδες.
2. Για τον δεύτερο γιό έχουμε μία πλαγιαστή ημισέληνο.
3. Για τον τρίτο έχουμε ένα πεντάκτινο αστέρι.
4. Για τον τέταρτο ένα είδος πτηνού.
5. Για τον πέμπτο ένα δακτυλίδι.
6. Για τον έκτο έναν γαλλικό κρίνο.
7. Για τον έβδομο ένα τριαντάφυλλο.

8. Για τον όγδοο έναν σταυρό

9. και για τον ένατο ένα οκτάφυλλο λουλούδι.

Κάπως έτσι συνεχιζόταν η «σήμανση» και στους απογόνους, όπως τα εγγόνια κτλ. Φυσικά όλο αυτό δημιουργεί ένα μεγάλο εικαστικό μπέρδεμα όσο πιο μεγάλη είναι μια οικογένεια και πρακτικά δεν χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα, πέραν της Βασιλική οικογένειας της Αγγλίας.

Ο βασικός θυρεός του εν ζωή φορέα.
Ο θυρεός του πρώτου γιού και του δεύτερου γιού
Ο θυρεός του εγγονού (πρώτος γιός του πρωτου γιού)

Ο θυρεός του Καρόλου Μποκλέρκ,
1ου δούκας του Σεντ Όλμπανς και
νόθου γιού του Καρόλου του Β' της Αγγλίας.

Για τις κόρες στο Αγγλικό σύστημα δεν υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο σύστημα καθώς χρησιμοποιούσαν τον θυρεό του πατέρα τους με όποια σύμβολα διαδοχής είχε ο ίδιος ή αργότερα του συζύγου. Εκτός της περίπτωση που η κόρη είχε δικαίωμα διαδοχής στα εραλδικά σύμβολα, τότε όμως κληρονομούσε αυτούσιο τον θυρεό μετά τον θάνατο του πατέρα της.

Εκπληκτικό και αξιοσημείωτο δε, είναι η πρόβλεψη για τον συμβολισμό ακόμα και για τα παιδιά εκτός γάμου! Αυτά, αν ήταν αναγνωρισμένα από τον πατέρα τους, έπρεπε να είχαν πάνω στον θυρεό του πατέρα τους, μια μπάρα διαγώνια (από την αριστερή πάνω γωνία προς την δεξιά κάτω), που όμως δεν εφάπτεται των άκρων του θυρεού. Έτσι «δήλωνε» μεν την οικογενειακή σχέση με τον φορέα όμως ήταν ξεκάθαρο ότι δεν είχε αξιώσεις πάνω σε αυτή.